Օրերս դատավոր Արմեն Շիրոյանը հասարակական գործիչ Ավետիք Չալաբյանի խափանման միջոցը փոփոխելու համար ներկայացված միջնորդությունների քննության նիստը հետաձգեց՝ նշանակելով հուլիսի 21-ին:
Չալաբյանի երկամսյա կալանքի ժամկետը լրանում է հուլիսի 12-ին, վերջինիս փաստաբանական խումբը պնդում է՝ հուլիսի 1-ից ուժի մեջ մտնող նոր քրեական օրենսգրքով այն հոդվածը, որով մեղադրանք է առաջադրվել Չալաբյանին, այլևս չի գործելու, բայց իշխանություններն ամեն ինչ անում են՝ վերջինիս հնարավորինս երկար ժամանակով անազատության մեջ պահելու համար:
Որո՞նք են դրդապատճառները, ինչի՞ց են վախենում իշխանությունները, 1or.am-ը փորձել է պարզել իրավաբան, Արդարադատության նախկին նախարար Գևորգ Դանիելյանի հետ զրույցում.
«Իշխանությունը վախենում է միայն մի բանից, որ հանկարծ չձախողեն հանրությանը վախեցնելու իրենց առաքելությունը, այս հարցում իրենք խիստ հետևողական են: Որևէ այլ բան իրենց բացարձակապես չի մտահոգում՝ իրավապաշտպանները և միջազգային հանրությունը լավագույն դեպքում վերածվել են կույրերի, իսկ վատագույն դեպքում պատրաստ են արդարացնելու ցանկացած ոչ իրավաչափ քայլ և ծաղրելու ընդդիմությանը: Կարծում եմ՝ ասվածի համատեքստում պետք է դիտարկել նաև Ավետիք Չալաբյանին հետապնդելու բուն փաստը, քանի որ անվերապահորեն բարի համբավ և անաչառ աշխարհայացք ունեցող գործչին բացահայտ ապօրինի հետապնդելը, ընդհուպ՝ անհիմն կալանավորելը վկայում է համընդհանուր վախի մթնոլորտ ձևավորելու աննահանջ նկրտումների մասին: Իրեն ընկալում են որպես երրորդ ուժի ներկայացուցիչ, թե ներկայիս ընդդիմության բաղադրիչ, կարծում եմ, էական չէ: Իրավական ասպեկտների տեսանկյունից ավելի խոցելի ու խայտառակ վարույթ նույնիսկ մեր օրերում դժվար է անգամ պատկերացնել:
Ընդ որում, փաստաբանները փորձել են միջնորդությամբ դիմել գլխավոր դատախազին, որպեսզի վերջինս՝ մեղսագրվող արարքի համար քրեական պատասխանատվություն սահմանող հոդվածի սահմանադրականության հարցով դիմի Սահմանադրական դատարան: Այդ հարցում իմ համեստ մասնագիտական կարողություններով աջակցել եմ նաև փաստաբաններին: Վերջապես, խոսքն այնպիսի արարքի մասին է, որը որևէ երկրի քրեական օրենսդրությամբ չի ճանաչվել որպես հանցագործություն: Իսկ միջազգային փորձի մասին հիշատակողները շրջանցում են այն հարցը, որ սահմանված է սոսկ վարչական պատասխանատվություն, այն էլ զուտ մի քանի հետխորհրդային պետություններում:
Դանիելյանի խոսքով՝ գրեթե նույն օրը Ազգային ժողովն ընդունել է իրարամերժ օրենքներ, որոնցից մեկով ներմուծվել է հիշյալ արարքը քրեականացնող նոր հոդված, իսկ մյուսով այդպիսին ճանաչվել է ոչ իրավաչափ, ինչի արդյունքում նույն այդ հոդվածը տեղ չի գտել ապագա քրեական օրենսգրքում.
«Արդեն 2 օր անց ուժի մեջ է մտնելու նոր քրեական օրենսգիրքը, որով նշված հոդվածը պարզապես նախատեսված չէ, բայց իշխանություններն ամեն ինչ անում են Չալաբյանին հնարավորինս երկար ժամանակ անազատության մեջ պահելու համար: Եթե այս ապօրինի մեթոդաբանությամբ շարունակվի վարույթը, ապա որևէ երաշխիք չկա, որ վերջինիս նկատմամբ հուլիսի 1-ից կդադարեցվի քրեական հետապնդումը: Ես անգամ չեմ անդրադառնում երկակի ստանդարտ հիշեցնող այն դատավարական տարրական խախտումներին, որոնցով իրականացվում է այդ հետապնդումը, ցավոք, իրավապահ համակարգի ներկայացուցիչների վառ երևակայությունը սահմաններ չունի:
Այս ամենի մեջ գերխնդիրը մնում է դատական իշխանությունը քաղաքական գործընթացներից անվերապահորեն զերծ պահելը, դատական համակարգի պաշտոնյայի, անկախ իր զբաղեցրած աստիճանից, անգամ մտքի ծայրով չպետք է անցնի ցանկալի քաղաքական գործընթացները երաշխավորելու պարտավորություն ստանձնելը, Սահմանադրությունը միայն մի պարտավորություն է ակնկալում՝ երաշխավորել դատական իշխանության անկախությունը: Յուրաքանչյուրիս առջև կա երկընտրանք՝ կա՛մ հաշտվում ենք և ամեն գնով հոգում սոսկ սեփական «ես»-ի կարծեցյալ հարմարավետության մասին, կա՛մ հոգում ենք բացառապես պետության ու պետականության կայացվածության մասին»:
Մարիամ Նալբանդյան
